Η πεντάτοξη μαρμάρινη γέφυρα της δούκισσας,
στα όρια των δήμων Μελισσίων & Βριλησσίων
Επάνω από την γέφυρα, διέρχεται η οδός Δουκίσσης Πλακεντίας, την οποία προσεγγίζει κανείς από τη λεωφόρο Πεντέλης, αριστερά λίγο πριν από τα φανάρια της Πεντέλης. Παρ’ όλο που τόσο η θέα του ρέματος όσο και το απότομο στένεμα της οδού υποδηλώνουν την ύπαρξη περάσματος που κατασκευάστηκε πριν από την ύπαρξη του αυτοκινήτου και οπωσδήποτε πριν την αστικοποίηση της περιοχής, τίποτε -κυρίως διότι το μαρμάρινο στηθαίο και από τις δύο πλευρές έχει αφαιρεθεί- δεν προδίδει την παλαιότητα, την λαμπρότητα και την ποιότητα μιας κατασκευής που αποτελεί την αρχαιότερη σωζόμενη γέφυρα της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας.
Πρόκειται για μία πεντάτοξη γέφυρα, κτισμένη με πεντελικό μάρμαρο, με ένα από τα ακραία τόξα της, σήμερα βυθισμένο στην γη. Έχει μήκος 40 μ. ωφέλιμο πλάτος 3,50 μ. και συνολικό ύψος από το βαθύτερο σημείο του ρέματος 10 μ. Τα πέντε τόξα της έχουν όλα ακτίνα μήκους 3 μ. Ρυάκι, που πιο κάτω ενώνεται με άλλα υδάτινα ρεύματα που όλα μαζί σχηματίζουν τον Κηφισό, κυλά ακόμη κάτω από ένα από τα τόξα της (τουλάχιστον τον χειμώνα).
Γράφει ο καθηγητής Μανόλης Κορρές (Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα σελ. 72): «Ένα αισθητικά ενδιαφέρον γνώρισμα της γέφυρας είναι η κατά ζώνες εκ των κάτω προς τα άνω σχεδιασμένη μεταβολή της τεχνοτροπίας της δομής των ορατών επιφανειών. Το κατώτερο πλατύ μέρος των βάθρων παρουσιάζεται ως αδρή αργολιθοδομή. Το υπόλοιπο, ως τις γενέσεις των τόξων, παρουσιάζεται ως επιμελέστερη και διακοσμητικά αρμολογημένη αργολιθοδομή. Τα τόξα και τα αντίστοιχα μέρη των βάθρων παρουσιάζουν μία πολύ επιμελέστερη λαξευτή δομή και σχεδόν το ίδιο τα σωζόμενα μέρη των στηθαίων. Πιθανώς οι μη σωζόμενες επιστέψεις πρέπει να διέθεταν την τελειότερη λάξευση». Γι’ αυτό και εκλάπησαν.
Η γέφυρα κατασκευάσθηκε το 1841-1842, βάσει σχεδίων του μηχανικού Αλεξάνδρου Γεωργαντά, για λογαριασμό της Δούκισσας της Πλακεντίας, διόλου απίθανα στη θέση ή πολύ κοντά στο σημείο όπου κατά την αρχαιότητα υπήρχε γέφυρα, πάνω από την οποία διερχόταν η Οδός Λιθαγωγίας. Εξυπηρέτησε δε την μεταφορά του μαρμάρου από το Πεντελικό στην Αθήνα, προκειμένου να κτισθεί η Έπαυλις των Ιλισίων, κατοικία της δούκισσας έξω από την τότε Αθήνα, αλλά γενικά υπήρξε μία από τις κύριες προσβάσεις οδικώς από το λεκανοπέδιο στα κράσπεδα του Πεντελικού όρους.
Ιδού πώς περιγράφει την γέφυρα στα 1923, ο Δ. Καμπούρογλου: «…και είναι όντως απροόπτως θελκτική η συνάντησις εντός δασωδών εις φυσικήν κατάστασιν εκτάσεων αφελούς και απλής, αλλά πάντοτε ποιητικής γεφύρας. Ό,τι όμως εκπλήσσει είναι η μεγαλειώδης και αιωνόβιος πολύτοξος γέφυρα, η προορισμένη δια την από του ορυχείου του όρους μεταφοράν μαρμάρων εις Αθήνας…» (Μελέται & Έρευναι τόμος 1, σελ. 289-290, Αθήνα 1927).
Ορισμένα σημεία του έχουν διαμορφωθεί κατάλληλα ώστε οι περίοικοι και οι επισκέπτες να απολαμβάνουν τον παραποτάμιο περίπατό τους, αν και σε όλο το μήκος του το ρέμα είναι ανοιχτό και η πρόσβασή του εύκολη. Με την πυκνή βλάστηση, τα πεύκα, τους ευκάλυπτους, τις λεύκες και τα πτηνά που το κατοικούν αποτελεί ένα σπουδαίο ζωντανό μνημείο του αττικού τοπίου, αλλά και ένα ζωτικό διάδρομο πρασίνου και αέρα μέσα στην πόλη.
Aπό wilipedia
ΠΗΓΗ: Από το Ενημερωτικό έντυπο του ΕΞΩΡΑΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΒΡΙΛΗΣΣΙΩΝ η ‘Μεταμόρφωσις Σωτήρος’
στα όρια των δήμων Μελισσίων & Βριλησσίων
Επάνω από την γέφυρα, διέρχεται η οδός Δουκίσσης Πλακεντίας, την οποία προσεγγίζει κανείς από τη λεωφόρο Πεντέλης, αριστερά λίγο πριν από τα φανάρια της Πεντέλης. Παρ’ όλο που τόσο η θέα του ρέματος όσο και το απότομο στένεμα της οδού υποδηλώνουν την ύπαρξη περάσματος που κατασκευάστηκε πριν από την ύπαρξη του αυτοκινήτου και οπωσδήποτε πριν την αστικοποίηση της περιοχής, τίποτε -κυρίως διότι το μαρμάρινο στηθαίο και από τις δύο πλευρές έχει αφαιρεθεί- δεν προδίδει την παλαιότητα, την λαμπρότητα και την ποιότητα μιας κατασκευής που αποτελεί την αρχαιότερη σωζόμενη γέφυρα της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας.
Πρόκειται για μία πεντάτοξη γέφυρα, κτισμένη με πεντελικό μάρμαρο, με ένα από τα ακραία τόξα της, σήμερα βυθισμένο στην γη. Έχει μήκος 40 μ. ωφέλιμο πλάτος 3,50 μ. και συνολικό ύψος από το βαθύτερο σημείο του ρέματος 10 μ. Τα πέντε τόξα της έχουν όλα ακτίνα μήκους 3 μ. Ρυάκι, που πιο κάτω ενώνεται με άλλα υδάτινα ρεύματα που όλα μαζί σχηματίζουν τον Κηφισό, κυλά ακόμη κάτω από ένα από τα τόξα της (τουλάχιστον τον χειμώνα).
Γράφει ο καθηγητής Μανόλης Κορρές (Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα σελ. 72): «Ένα αισθητικά ενδιαφέρον γνώρισμα της γέφυρας είναι η κατά ζώνες εκ των κάτω προς τα άνω σχεδιασμένη μεταβολή της τεχνοτροπίας της δομής των ορατών επιφανειών. Το κατώτερο πλατύ μέρος των βάθρων παρουσιάζεται ως αδρή αργολιθοδομή. Το υπόλοιπο, ως τις γενέσεις των τόξων, παρουσιάζεται ως επιμελέστερη και διακοσμητικά αρμολογημένη αργολιθοδομή. Τα τόξα και τα αντίστοιχα μέρη των βάθρων παρουσιάζουν μία πολύ επιμελέστερη λαξευτή δομή και σχεδόν το ίδιο τα σωζόμενα μέρη των στηθαίων. Πιθανώς οι μη σωζόμενες επιστέψεις πρέπει να διέθεταν την τελειότερη λάξευση». Γι’ αυτό και εκλάπησαν.
Η γέφυρα κατασκευάσθηκε το 1841-1842, βάσει σχεδίων του μηχανικού Αλεξάνδρου Γεωργαντά, για λογαριασμό της Δούκισσας της Πλακεντίας, διόλου απίθανα στη θέση ή πολύ κοντά στο σημείο όπου κατά την αρχαιότητα υπήρχε γέφυρα, πάνω από την οποία διερχόταν η Οδός Λιθαγωγίας. Εξυπηρέτησε δε την μεταφορά του μαρμάρου από το Πεντελικό στην Αθήνα, προκειμένου να κτισθεί η Έπαυλις των Ιλισίων, κατοικία της δούκισσας έξω από την τότε Αθήνα, αλλά γενικά υπήρξε μία από τις κύριες προσβάσεις οδικώς από το λεκανοπέδιο στα κράσπεδα του Πεντελικού όρους.
Ιδού πώς περιγράφει την γέφυρα στα 1923, ο Δ. Καμπούρογλου: «…και είναι όντως απροόπτως θελκτική η συνάντησις εντός δασωδών εις φυσικήν κατάστασιν εκτάσεων αφελούς και απλής, αλλά πάντοτε ποιητικής γεφύρας. Ό,τι όμως εκπλήσσει είναι η μεγαλειώδης και αιωνόβιος πολύτοξος γέφυρα, η προορισμένη δια την από του ορυχείου του όρους μεταφοράν μαρμάρων εις Αθήνας…» (Μελέται & Έρευναι τόμος 1, σελ. 289-290, Αθήνα 1927).
Ορισμένα σημεία του έχουν διαμορφωθεί κατάλληλα ώστε οι περίοικοι και οι επισκέπτες να απολαμβάνουν τον παραποτάμιο περίπατό τους, αν και σε όλο το μήκος του το ρέμα είναι ανοιχτό και η πρόσβασή του εύκολη. Με την πυκνή βλάστηση, τα πεύκα, τους ευκάλυπτους, τις λεύκες και τα πτηνά που το κατοικούν αποτελεί ένα σπουδαίο ζωντανό μνημείο του αττικού τοπίου, αλλά και ένα ζωτικό διάδρομο πρασίνου και αέρα μέσα στην πόλη.
Aπό wilipedia
ΠΗΓΗ: Από το Ενημερωτικό έντυπο του ΕΞΩΡΑΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΒΡΙΛΗΣΣΙΩΝ η ‘Μεταμόρφωσις Σωτήρος’
